යුද්ධය ගැන මගේ මතක

“මම ඉස්සර හිතාගෙන හිටියෙ ඉස්කෝලෙන් අස් වුනාට පස්සෙ ආර්මි එකට බැඳෙන්න.” තාත්තා කියමින් උන්නා. “ඉන්ටවිව් ගියා. ඒ කාලෙ යුද්දෙ තිබුනෙ නෑ. ඉතින් හමුදාවට බැඳෙන්න අවශ්‍ය සුදුසුකම් හරියටම බැලුවා. මං ඒ කාලෙ කෙට්ටුයි. හොඳටම කෙට්ටුයි. ඉතින් මාව තෝරගත්තෙ නෑ.”

“හොඳ වෙලාවට.” නංගි එකපාරටම කිවුවා.

“ඇයි?” මම ඇහුව.

“එහෙම උනානම් අපිට මොකද වෙන්නෙ???”

අන්න ඒක තමයි කාලයක් අපේ හිත්වල රණවිරුවො ගැන තිබුනු ආකල්පය. හැමෝම එහෙම නොවෙන්න පුලුවන්. බොහෝවිට මේ පෝස්ටුවට පහළින් අභිමානවත් කමෙන්ටුවක් දාන්න සැරසෙන මහත්වරු සහ නෝනාවරු එහෙම නොවෙන්න පුලුවන්. ඒත්, ඒ කාලෙ, අපි කුඩා කාලෙ බහුතරයක් දෙනා හිතුවෙ එහෙමයි.

****************************************

ඒ දවස්වල නිතරම රූපවාහිනියෙ දැන්වීම් ගියා යුධ හමුදාවට, නාවික හමුදාවට සහ ගුවන් හමුදාවට බැඳෙන්න තරුණ ළමයින්ට ආරාධනා කරමින්. අපිට ඒවයෙ වචන කටපාඩම්. ඒත් කවදාවත් ඒ නිතර නිතර සජ්ජායනා වුන අභිප්‍රේරක දැන්වීම් අපිව හමුදාවට යොමු කරන්න උත්ප්‍රේරකයක් උනේ නැහැ. හැබැයි, අපිත් ඒවයේ ඉන්න හමුදා අයියලා වගේ කොටන් උඩින් පැන පැන ගියා. ලෝහ රවුම් වල එල්ලිලා බාහුවලට ව්‍යායාමත් කලා. ගස් උඩ නැගලා වටේටම ඔත්තු බැලුවා. උතුරෙන් වරු ගානක් දුරින් පිහිටි ක්‍රීඩා පිට්ටනියේ ඉඳන්. නිකම්ම නෙමෙයි, ඒ දැන්වීම්වල පසුබිම් වාදනයන් පවා මුමුණමින්.

දවසක් තාත්තා කොළඹ යන්න ලෑස්ති වෙමින් ඉන්නකොට කෝල් එකක් ආවා. "කොළොන්නාවේ තෙල් ටැංකි වලට බෝම්බ ගහලා" කියාගෙන තාත්තා ටී.වී. එක දැම්ම. කළුම කළු දුමාරයක් විතරයි පෙනුනෙ. හැමෝම කම්මුල්වල අත තියාගෙන ඉන්න අතරේ මම මාර විදියට සතුටු වුනා. 

කොළොන්නාව යනු කොළඹට සමානපදයක් බවත්, බෝම්බයක් යනු නාගසාකි පොතේ (ළමා කතාවක්.) කියවෙන විදියේ පරමාණු බෝම්බයක් බවත් අනුමාන කරපු මම, ආයෙම තාත්තට මුළු දවසක්ම මාව ගෙදර තනිකරලා ‘ලොකු ලොකු රාජකාරි’ වලට යන්නට කොළඹක් ඉතිරි වී නැති බව හිතමින් සතුටු වුනා. (සමාවන්න, මම එකල මොන්ටිසෝරි යන්නේවත් නැහැ!)

****************************************

තාත්තා කොළඹ ගිය දවසක ‘දැන් ඉන්නේ *** ශොප් එකෙන් එලියට එමින්’යැයි කියමින් දුරකථන ඇමතුමක් දුන්නා. ඊට විනාඩි පහළොවට-විස්සකට පසු මම ටී.වී. එක ඔන් කරනවාත් සමගම බෝම්බයක් පුපුරා විනාශ වී ගිය  *** ශොප් එක සහ ඒ අවට දසුන් පෙන්වමින් තිබුනා. මම වහාම තාත්තට කෝල් එකක් ගත්තා. ප්‍රතිචාරයක් නැහැ. මගේ හිස බමන්නට වුනා.

“මම එතැනින් පිටවෙලා තිබුනේ පිපුරුමට විනාඩි දොළහකට විතර කලින්.” පසුව ඇමතුමක් දුන් තාත්තා කිවුවා.

අපිත් එක්ක එකට දහම්පාසැලේ ඉගෙනගත්තු යාලුවෙක් හිටියා. එයා ඕ.ලෙවල් ෆේල් උනා කියලා ප්‍රතිඵල ආපු දවසෙ එයාගෙ තාත්තා එයාට ගහලා ගෙදර ලොකු රණ්ඩුවක් ඇතිකලා. පහුවදා එයා ගෙදරින් පැනල ගිහින් තිබුනා.

මාසෙකට විතර පස්සෙ ආරංචි වුනා එයා හමුදාවට  බැඳිලා බව. හැමෝම කම්මුලේ අත තියාගත්තා. තව පාරක් විභාගෙ කරන්න තිවුන ළමයගෙ ජීවිතේ විනාස කරගත්තු කාළකණ්නියා කියල ඒ තාත්තට බැන්න. ‘එකම පුතාව මරාගත්තා’ කියල කියපු අයත් හිටියා.

ඔන්න මට තව දෙයක් මතක් වෙනවා. එයා මට වඩා යන්තමක් උස ඇති. ඒ වගේම දශක තුනකට කලින් යුධ හමුදාවට ඇතුලත්වීමේ පරීක්ෂණයෙන් “පපුවේ සයිස් එක” මදි කියල ප්‍රතික්ෂේප වුන අපේ ‘එවකට කෙට්ටු’ තාත්තාටත් වඩා බොහෝම කෙසඟයි. සුදුමැලියි.

****************************************

ඉන් පස්සේ අපි උසස්පෙළ පන්තියට ගියා. සාහිත්‍ය හෝ රංග කලාව හදාරන්න ඕනෑ යයි මම ඇවිටිලි කලත්, ඒ නෑසූ කන්ව මාව ජීව විද්‍යා පන්තියට ඇතුලත් කෙරුණා. පණුවෙක්වවත් මරන්නට අකැමති සහ බෙහෙත් ගඳට ක්ලාන්ත වන සුළු මම ඉන් පසු ගෙදරට කීවේ, “හොඳයි. නමුත් මට උවමනා අණුක ජීව විද්‍යාව හදාරන්න.” යනුවෙනුයි.

විය යුතු පරිදිම අම්මා ඊට එකහෙලා විරුද්ධ වුනා. ඉතින්, මම මගේ නොවරදින, අවසාන තුරුම්පුව ඉදිරිපත් කලා.

“දොස්තරෙක් වෙන්න ඕනෑමයි ද? මම එක කොන්දේසියක් උඩ කැමති වෙන්නම්. දොස්තරෙක් වෙනවනම් මට ආමි ඩොක්ටර් කෙනෙක් වෙන්නම ඕනෙ. කැමතිද?”

ඉතින්, මට පහසුවෙන්ම “ඕනෑ මගුලක් කරගන්ඩ” අවසරය ලැබුනා. අණුක ජීව විද්‍යාවට පැනවූ සම්බාධක අවිවාදයෙන්ම ඉවත් කර ගැනුනා.

****************************************

‘අවදානම් සහිත සති අන්ත’ ගැන පාසැල් මිතුරෙකුගේ තාත්තා, ඔහු යුධ හමුදාවේ ඉහළ නිලයක් දරන්නෙක්, අපිට අනතුරු ඇඟවුවා. නුගේගොඩ අමතර පන්ති යාම අතහැර ඒ සති අන්තවල අපි ගෙදරට වී හිටියා. බොහෝවිට සති අන්ත නිවාඩුව හමාර වෙන්න කලියෙන් කොළඹ කොතැනක හෝ පිපුරුමක් සිදුව තිබුණා.

ඔව්. අපි බියසුල්ලන්ව සිටියා. අපි යුද්ධයට පුදුම විදියට බය වුනා. උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්න බස් එකේ කොළඹ එනතුරු මම දැනගෙන උන්නේ කොළඹ අතුරු පාරවල් ගැනයි වැඩි වශයෙන්ම. අපි හැකි හැම අවස්ථාවේම ප්‍රධාන පාරවල් මගහැරියා, ඒ බයට.

බස් බෝම්බයකින් මැරුණු කුඩා දරුවෙකුගේ මුහුණත්, යුධ බිමේ මියගිය ළමා සොල්දාදුවෙකුගේ නිසල සිරුරත් හිතට ගේන්නේ එකම කම්පාවක් නොවෙයිද? 

එදා මෙදා තුර මම එකම එක මරණයක් වෙනුවෙන් සතුටු වුනා. ඒ ප්‍රභාකරන්ගේ මරණය. නමුත්, අහසට ඔරවාගෙන සිටින ඔහුගේ විශාල ඇස් දෙක දකින මම නැවත නැවතත් තැතිගැනුනා. ඒ ඇස් වල තිබුනු උමතු වියරුව ඉබේ නිර්මාණය වූවක් ද? 

අපේ හමුදාව ඒ මිලේච්ඡ ත්‍රස්තවාදී නායකයාව මරාදැම්මා. නිවාඩුවට කැනඩාවේ සිට ලංකාවට පැමිණි තාත්තාගේ යාලුවෝ දෙන්නෙක් එදා හවස අපේ ගෙදර ආවා. රෑ වන තුරු යුධ ජයග්‍රහණය සැමරුවා. ඇපල් ජූස් බෝතලයක් වග විභාගයකින් තොරවම කටට හලාගත් නංගි, එහි වූ සැර බීමකට උගුර පිළිස්සුන බව කියමින් අඬන්නත්, වමනය කරන්නත් ගත්තා.

“මචං දැන් අපිට බය සැක නැතුව ලංකාවට ඇවිත් පදිංචි වෙන්න පුලුවන්”. ඊට සති කිහිපයකට පසු තාත්තා හමුවෙන්නට ආ නොරටක පදිංචි මිතුරෙක් කියනවා මට ඇහුනා. “මෙහෙ වැඩ ටික සෙට්ල් කරගෙන අපි පව්ල පිටින් ඇවිත් පදිංචි වෙනවා මචං, අනිවා” ඔහු නැවත නැවතත් කිවුවා. මීට දෙමසකට පෙර, තාත්තාගේ මලගෙදරට සහභාගි වෙන්නට නොහැකි වුන බව කියා කණගාටුව පළ කරමින් ඔහුගෙන් දුරකතන ඇමතුමක් ලැබුනා, නොරට සිට!