(වැඩිපුර) කියවීම මිනිසා ලැජ්ජාවට පත් කරයි?

බස්සි පොඩි එකා කාලෙ පොත් කාවෙක්. පොත් ගුල්ලෙක්. 

කොටින්ම කිවුවොත් බුක්මාර්ක් එකක්.

පොත් කියවීම පටන් ගන්නෙ අකුරු කියවන්නත් කලින්. ඒ කාලෙ අපේ තාත්තා ඔෆිස් වැඩවලට සතියට තුන් වතාවක් කොළඹ යනවා. ගිහින් එන හැම වතාවකම බස්සිට ලැබුනෙ අලුත් අලුත් කතන්දර පොත්.

ආපු ගමන් ඇඳුම් මාරු කරන්නත් කලින් තාත්තා බස්සිව උකුලේ තියාගෙන පොත කියවා දිය යුතුයි. ඒක තමයි නීතිය. දෙපාරක් විතර කියෙවුවාම තාත්තට වොශ් දාන්න යන්න නිදහස ලැබුනට ආයෙමත් ඇවිත් පොත කියවන්න ඕන. සිය පාරක් හරි, බස්සිට කතාව මතක හිටිනකම්.

අන්න ඊට පස්සෙ තමයිලු අකුරු නොකියවූ බස්සි බබා ගෙදරට එන අමුත්තන්ව හෙම මවිත කරමින් කටපාඩමින් පොත දිහා බලාන ශබ්ද නගා කතාව කියවන්නෙ.

කොහොමින් කොහොම හරි අවසානයේ පොත් කියවීම අනිත් අයටත් වදයක් වෙන ඇබ්බැහියක් බවට පත් වුනා වගේම බස්සිට හත වසර වෙනකල්ම “හොඳම යාලුවෙක්” නොහිටින්නත් මේ පොත් ඇබ්බැහිය තදින්ම බලපෑවා.

දෙක වසරෙදි බස්සිගේ ස්කූල් බෑග් එකේ තිබිලා යාලුවෙක්ට අහු වුනා “කල්ලන්දූවේ මුතු කොල්ලය ”.

“කාගෙද මේ පොත? මේ ලොකු පොත් ස්කූල් ගේන්න තහනම්.”

“ඕක මගේ. එහෙම රූල් එකක් නෑ, බොරු කියන්නෙපා.”

“නෑ මං මේක ටීචර්ට දෙනව.”

අන්තිමේ බටු ඇටයක් සයිස් බස්සිව තල්ලු කරදාපු යාලුවා පොත ටීචර්ට බාර දුන්නා. හවස අම්මා දුරකථනයෙන් කල දීර්ඝ පැහැදිලි කිරීමකින් පස්සෙ බස්සිට ලැබෙනවා පොත. ඒත් ඒ වෙනකොටත් බස්සිට “බොරුකාරයා” කියල කාඩ් වැදිල හමාරයි. ලොකු අයගේ පොත් කියවනවාය කියාපු බොරුකාරයා. දැන් මතක් වෙද්දි ලොල් සහගත උනාට ඒ කාලෙ මම පුදුම තරම් ලැජ්ජා වුනා ඒ ගැන.

ඔහොම ගිහින් බස්සි බබා තුන වසරට පාස් වුනා කියමුකෝ. තුන වසරේ ටර්ම් ටෙස්ට් එකට අපිට ලැබෙනවා ප්‍රශ්ණ පත්තරයක්. ඕකෙ එක ප්‍රශ්ණයක් තිබුනා පින්තූර තුනක් දීලා මේ සත්වයන්ව නම් කරන්න කියල.

බස්සි පින්තූර තුන බැලුවා.

බොලේ මේ ඉන්නෙ බල්ලෙකුයි, පූසෙකුයි, නරියෙකුයි.

පැන්සල මිටි කරන් ලිවුවා උත්තර තුන.

බල්ලා,  පූසා,  නරියා

මොකක් හරි පරහක් තියෙනවා වගේ මේ ලියාපු උත්තරවල. ආයෙත් බලමු.

“බල්ලා” – 

ආපෝ බල්ලා කියන වචනෙ පොඩ්ඩක් ග්‍රාම්‍ය වැඩියි. ළමා පොත්වල උන්නෙ බලුහාමි. අනික “රංසිරිගේ සංග්‍රාමය” පොතේ මිනිස්සු බැනගන්නවත් එක්ක “බල්ල” කියල. ඒක හරි නෑ. මම ලියන්න ඕන “සුනඛයා” කියලයි.

“පූසා” – 

ටිකක් හුරතල් වැඩියි වගේ. පූසා කියල ලිවුවොත් හිතයි මං අවුරුදු තුනේ හතරෙ පොඩි එකෙක් කියල. එහෙනම්…. “බළලා කියල ලියන්නම්කො.

බෑ බෑ බළලා හරියන්නෑ. අපේ අම්ම තරහගියාම ගෙදර පූසිව එලවන්නෙත් චිප් බළලා කියල.

අහා මෙන්න මතක් වුනා වචනෙ. මම ලියනව “බිලාලයා” කියල.

“නරියා” – 

නෑ නෑ මේකනම් හරියන්නෙම නෑ. පට්ට  චාටර්. ‘නරියෙක් වගේ මිනිහෙක්.’ කියලා මිනිස්සුන්ටත් බනිනව. නරක වචනයක් වගෙත් හිතෙනව. ඒ නිසා   ලියන්නෝන “හිවලා” කියල. ඒක ටිකක් වැදගත් පාටයි.

විභාගය ඉවරවෙලා අලුත් වාරෙදි තමයි අපිට රෙකෝර්ඩ් බුක් දෙන්නෙ.  

අළුත් ටර්ම් එකේ ඉස්කෝලෙ ගියාම මෙන්න තුන වසරෙ අනිත් පන්තිවල ටීචර්ලා සැරින් සැරේ එනව අපේ ක්ලාස් එකට. ඇවිත් මගෙ දිහාට අත දික්කරල අහනව මෙයාද ළමය කියල. ඊට පස්සෙ හිකි හිකි ගගා හිනාවෙනව. මාත් ඉතින් පුටුවෙ ගුලි වෙලා මේ මොන විනම්බෑසියක්දැයි කල්පනා කරමින් හිටිය.

හොරෙන් හොරෙන් සීන් එක දිහා බලද්දි  තමයි තේරුනේ අපේ ක්ලාස් ටීචර් ඒ ටීචර්ලට පෙන්වන්නෙ මගෙ පේපර් එක බව. මං අම්බානක බය උනා ලකුණු බිංදුවක්කත් ඇවිත්ද කියලා.

පහුවදා පේරන්ට්ස් මීටින්. පණ බයේ හිටියෙ මොකද මගෙ පේපරේ බලල ටීචර්ල හිනාවුනේ හොඳකටනම් නෙමෙයි කියල දන්න නිසා.

ඒත් එදා රෑ බස්සි බබා දොයි කියල හිතාගෙන අම්ම තාත්තට කියනව පේරන්ට්ස් මීටින් එකේ විස්තරේ.

"මේ ළමය පණ්ඩිත වැඩියි කියල ටීචර් හිනාවුනා අනේ. සත්තු ගැන නම් කරන පාඩමක බල්ල වෙනුවට සුනඛයා කියල ලියල කියල ඒ මිස් හොඳටම හිනාවෙනව."

මට ඇහෙනව තාත්තත් හෙමින් හිනාවෙනව. දැනුයි තේරුනේ. බල්ලා කියන්නෙ නරක වචනයක් නෙමෙයි. සුනඛයා කියන එකයි නරක වචනෙ.

"අර ඔයා අලුතින් ගත්ත වනසරණ පොත හංගල තියන්න. නැත්නම් අපි ඔෆිස් යනකම් ඉඳලා ඒකටත් හොට දායි."

"ආ ඒක අර වෝල් කබඩ් එකේ උඩම තට්ටුවෙ තියෙන්නෙ. මෙයාට එතෙන්ට නගින්න බෑ."

අම්ම ආඩම්බරෙන් කිවුව. 

කබඩ් එක ගාවට මගෙ මේසෙ ඇදන් ඇවිත් ඒක උඩින් උස පුටුවක් තියල එතනට නැගල ඇඟිලි තුඩු වලින් ඉස්සුනාම ඔය 'උඩම තට්ටුවට' මං උස බවත්, ඒකට නැගල ජීවිතේ පරදුවට තියමින් අම්මගේ "යෞවනත්වය සහ මාතෘත්වය" පොත  මං කියෝල ඉවර කලේ ගිය සතියෙ බවත් අම්ම දැනගත්තොත් මොන ගිනිවිජ්ජුම්බරයක් වෙයිද කියලා හිත හිතා ඉන්න අතරෙ මට දන්නෙම නැතුව නින්ද ගියා.

පොත් ඔත්තු

කල්ලන්දූවේ මුතු කොල්ලය - කුලසේන ෆොන්සේකා

රංසිරිගේ සංග්‍රාමය - කුලසේන ෆොන්සේකා

වනසරණ - ඒ පී ගුණරත්නගේ පරිවර්තනයක්

(මුල් කෘතිය - ආර්. එල් ස්පිට්ල්ගේ Savage sanctuary)

යෞවනත්වය සහ මාතෘත්වය - දයා රෝහණ අතුකෝරල